Cũng là món ăn ngon của đồng bào vùng cao
Cũng như nhiều cộng đồng trú ngụ trên dãy Trường Sơn, các tộc người Ka tu, Tà ôi, Pa cô ở A Lưới đã tạo nên đặc trưng trong văn hóa ẩm thực hiệp với môi trường sống của mình. Ngoài ra, các loại sâu bọ: mối (cláp), con dế (Anút), kiến chua (Aling ca xâu), kiến thơm, (Alinh ca do), kiến đỏ (Kasâu), nhộng ong (Càroi Acon Ghi zớ).
Từ cách chế biến đơn giản: Thịt thái nhỏ, cho vào hũ, ché hoặc ống tre, dùng tiêu rừng, muối gạo rang giã nhỏ, trộn đều lại với nhau rồi ủ kín, gác trên giàn bếp khoảng 7 - 10 ngày.
Các món ăn được chế biến từ cá, như cá gói lá rừng vùi tro, cá nướng, lạp cá, gỏi cá, cá nướng ống, mắm cá (pa đeẹc bủoi). Người nấu ngồi bên bếp lửa cầm ống nứa trở qua trở lại, từ đáy ống dần lên miệng ống. Miệng ống được bịt kín bằng lá chuối rồi đem nướng. Khi nào dùng có thể nấu cháo, nấu canh.
Cơm nếp lam (Đooi chot) là món phổ quát nhất của người Pacô. Cũng thường hiện diện trong bữa ăn hàng ngày hay trong các dịp tết, lễ, cưới, hội làng. Những món ăn của người dân miền núi giản đơn như chính cuộc sống hoang dã từ ngàn xưa của họ Những món ăn được chế biến từ ngũ cốc như: xôi hông (adeep ihoat), xôi thui ống, cơm ống/lam (adeep ihoor)… phổ biến trong các lễ hội của người Tà ôi, Katu, Pa cô và là món đồng bào thường dâng cúng thần, đãi khách.
Chuột rừng hoặc ếch ở hốc núi đá được làm sạch, ướp gia vị cho vào ống tre. Đây là loại nếp hạt nhỏ, dẻo, mềm… Trước khi nấu, lấy (nếp) bỏ vào ống nứa đã rửa sạch, rồi đổ nước vào ngập miệng ống, ngâm một đêm cho gạo mềm. Giã nát, trộn lẫn bột gạo, vo thành viên nhỏ phơi khô
Đối với các dân tộc thiểu số ở A Lưới, rượu có vai trò quan trọng trong đời sống ẩm thực. Hơi nước trong ống tre sẽ thịt chín mà không bị khô, cháy.
Các món chế biến từ thịt như thịt nướng tươi, nướng khô, nướng trực tiếp hay nướng bằng ống tre, xào, lạp thịt, thịt heo muối chua cũng là sự ưa bất ngờ với khách miền xuôi. Hấp dẫn nhất là món chuột nướng ống (A ật đù i hoor) và ếch nướng ống (A cụt đù i hoor).
Có thể nói, rượu Tà vạc, Tà đin (loại cây mọc trong rừng hoặc được đem về trồng) là đặc sản phổ thông đối với các tộc đứa ở A Lưới. Các loại rượu này có sự khác nhau về nồng độ, hương vị nhưng đều góp mặt trong bữa ăn thường nhật ở các gia đình cũng như các hội lớn của làng, bản.
Cá suối được ướp với gừng rừng, ớt, chanh rồi xâu vào que tre, nướng đến khi cá có màu vàng, có thể bảo quản trong thời gian dài mà không bị ôi thiu.
Cách làm men để chế biến các loại rượu có một vai trò quan yếu trong việc chế biến. Men rượu được làm từ nhiều loại cây như củ riềng (pari), rễ cây ớt (ria pơrớ), rễ cây chè hăng. Như vậy, thịt có thể dùng trong thời gian dài mà vẫn không mất mùi vị. Khi mùi thơm của cơm nếp lan tỏa, ống nứa mềm thì cơm chín tới.
Hôm sau, người ta sẽ đổ nước ra, lấy lá chuối bịt miệng ống và đặt trên bếp than.
Món ăn này có thể bảo quản bằng cách treo lên gác bếp từ 4-5 tháng mà thịt vẫn tươi ngon. Bà con thường dùng nếp than để chế biến món này.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét